Bourgeois: mensenrechten zijn richtinggevend voor het Vlaams buitenland beleid

Vandaag stelde minister-president Geert Bourgeois aan de Vlaamse Regering de actualisering voor van het beleidsdocument ‘Mensenrechten en het Vlaams internationaal beleid’. Dit document, van eind 2011, was de eerste expliciete stellingname over de plaats van mensenrechten in het Vlaamse buitenlands beleid. De uitgangspunten ervan blijven. Maar op basis van de ervaring van de afgelopen jaren en de input van stakeholders bouwt de Vlaamse Regering verder aan de integratie van mensenrechten als thema binnen de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking, de ondersteuning van internationaal ondernemen en het vergunningsbeleid voor de uitvoer van wapens en andere strategische goederen.

Minister-president Geert Bourgeois: “Vandaag is het de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust, een dag waarop elke overheid zich terdege bewust moet zijn van haar plicht om het respect voor de rechten van de mens in haar binnenlands en buitenlands beleid ter harte te nemen. Respect voor mensenrechten zorgt voor meer vrede, veiligheid en economische en sociale vooruitgang in de wereld. Voor Vlaanderen zijn de rechten van de mens niet alleen een juridische en ethische verplichting ten opzichte van de eigen burgers, maar ook een richtinggevend element voor het buitenlands beleid.”

De actualisering geeft aanleiding tot een aantal concrete initiatieven. De Vlaamse Regering zal mensenrechten opnemen als onderdeel van permanente vorming van het Vlaams diplomatenkorps, meewerken aan de organisatie van het IDAHOT-forum in Brussel op 17 mei (Internationale Dag tegen Holebifobie en Transfobie), en het actieplan bedrijven en mensenrechten binnen Vlaanderen implementeren. Ze zorgt ook voor een goede follow-up van de aanbevelingen die internationale mensenrechtenorganen tot Vlaanderen richten. En in haar binnenlands beleid maakt de Vlaamse Regering werk van de herziening van het gelijkekansendecreet, en investeert zij verder in capaciteit op het vlak van de vluchtelingenproblematiek, de uitvoering van het integratiebeleid en het plan van aanpak voor woonwagenbewoners.

Waarom een actualisering?

Sinds 2011 vonden op het vlak van mensenrechten verschillende ontwikkelingen plaats op internationaal en Europees niveau. Zo betekenden de aanname van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling in september 2015 en de inwerkingtreding van het VN-Wapenhandelsverdrag in 2015 mijlpalen voor de Rechten van de Mens. Ondanks de vele verworvenheden in het mensenrechtendomein, wordt de internationale gemeenschap vandaag overweldigd door crisissituaties zoals de oorlog in Syrië en de daarmee samenhangende verhoogde toestroom van vluchtelingen en problemen op het vlak van radicalisering. Na vijf jaar was het dan ook gepast om dit beleidsdocument onder de loep te nemen en te actualiseren. Om deze actualisatieoefening te voeden vanuit het terrein is ook het middenveld geconsulteerd.

Wat zijn de uitgangspunten van het beleidsdocument “Mensenrechten en het Vlaams buitenlands beleid”?

• Voor zover ze niet haaks staan op de constitutionele ordening van dit land zal Vlaanderen werk maken van een snelle parlementaire instemming met mensenrechtenverdragen. De Vlaamse Regering onderzoekt of ze nog bijkomende engagementen kan nemen.
• Vlaanderen investeert in de interne processen binnen de overheid om op een kwaliteitsvolle manier te kunnen bijdragen aan de mensenrechtenrapportering voor internationale controlemechanismen. Daarom zet de Vlaamse overheid in op interne vorming over mensenrechten, hun impact voor het beleid en de gevolgen voor de Vlaamse regelgeving.
• Vlaanderen legt in het buitenlandse beleid de klemtoon op vier groepen van mensenrechten: respect voor de fysieke integriteit van elke persoon, strijd tegen alle vormen van discriminatie, respect voor de rechten van het kind, bevordering van het recht op behoorlijke arbeidsomstandigheden.
• De Vlaamse Regering zal investeren in toenemend respect voor sociale grondrechten in groei- en ontwikkelingslanden.
• De Vlaamse Regering hanteert het criterium “goed bestuur” voor bilaterale samenwerking met andere landen en regio’s, wat inhoudt dat zij hun mensenrechtensituatie stelselmatig willen verbeteren.
• Het Vlaams mensenrechtenbeleid houdt rekening met het multilaterale en Europese kader en maakt hier ook gebruik van om Vlaamse bekommernissen op internationale fora aan te kaarten.
• De Vlaamse Regering zal in de uitvoering van het Wapenhandeldecreet blijvend aandacht hebben voor een evenwichtige en verantwoorde afweging van ethische, economische en veiligheidselementen.
• Bij de onderhandelingen met derde landen over een vrijhandels- en/of investeringsakkoord zet de EU in op een apart hoofdstuk over duurzame ontwikkeling. Vlaanderen pleit er voor om in deze hoofdstukken afspraken inzake de bevordering van maatschappelijk verantwoord ondernemen op te nemen met mechanismen voor monitoring en handhaving