Naar een beter erfgoedbeleid

Vrijdag keurde de Vlaamse regering op voorstel van Vlaams minister-president Geert Bourgeois, bevoegd voor onroerend erfgoed, het wijzigingsbesluit van het onroerenderfgoedbesluit goed. “We doen er alles aan om in Vlaanderen een kwaliteitsvol erfgoedbeleid uit te bouwen. De wijzigingen in het onroerend erfgoedbesluit die nu voorliggen zijn het resultaat van een breed overleg”, aldus minister-president Geert Bourgeois.

Het nieuwe systeem is meer afgestemd op de specifieke noden van een monument. De premiepercentages worden vereenvoudigd waarbij we de lat voor iedereen gelijk leggen met een basispercentage van 40%. Een bijkomende premie van 10% kan worden toegekend als beloning voor regelmatig onderhoud en goed beheer.

Een premie van 60% wordt toegekend voor onderwijsgebouwen, beschermde goederen met een publieksfunctie in eigendom van lokale besturen, ZEN-erfgoed, beschermde religieuze gebouwen in gebruik voor een erkende eredienst (mits goedgekeurd kerkenbeleidsplan), open erfgoed en maalvaardige molens.

“Met een vereenvoudiging van de premies zorgen we ervoor dat méér erfgoed de kans op een restauratie krijgt én moedigen we gemeenten aan om erfgoed met een publieksfunctie te onderhouden. Er is nog nooit zoveel geïnvesteerd in ons onroerend erfgoed, met 415 miljoen aan premies zitten we aan een historisch bedrag deze regeerperiode”, besluit Bourgeois.

De belangrijkste wijzigingen aan het Onroerenderfgoedbesluit zijn:

• De erkenningen van onroerenderfgoedgemeenten, intergemeentelijke onroerenderfgoeddiensten en onroerenderfgoeddepots zullen fusievriendelijker worden.
• De erkenning van archeologen krijgt een onderverdeling in twee types: een eerste type erkenning voor archeologen die alle vormen van archeologisch onderzoek mogen uitvoeren en een tweede type erkenning voor archeologen die enkel vooronderzoeken zonder ingreep in de bodem mogen uitvoeren en daar archeologienota’s over mogen melden. Zo zullen er meer archeologen in aanmerking komen voor een erkenning.
• In plaats van de bekrachtiging van archeologienota’s komt er een meldingsplicht.
• Het aantal vrijstellingen van archeologisch vooronderzoek krijgt een uitbreiding.
• Om de planlast te verminderen zal een goedgekeurd beheersplan enkel nog verplicht zijn bij premie-aanvragen voor werelderfgoederen, beschermde stads- en dorpsgezichten, landschappen en archeologische sites, en voor meerjarige subsidieovereenkomsten.
• De onderzoekspremie voor de opmaak van een beheersplan verdwijnt.
• Vereenvoudiging van de verschillende premies met een gelijke lat voor iedereen.

De bepalingen treden op 1 januari 2019 in werking. Deze met betrekking tot archeologie treden op 1 april 2019 in werking. Enkele bepalingen gelieerd aan de lokale beleids- en beheerscyclus treden op 1 januari 2020 in werking.