Principiële goedkeuring wijziging Wapenhandeldecreet

Vandaag keurde de Vlaamse Regering op voorstel van minister-president Bourgeois, ook bevoegd voor Buitenlands Beleid, een voorontwerp van decreet goed dat het Wapenhandeldecreet van 15 juni 2012 optimaliseert. Dat decreet regelt voor het Vlaamse Gewest de in-, uit-, doorvoer en overbrenging van wapens en militair materiaal.

Dit wijzigingsdecreet volgt op een conceptnota die de Vlaamse regering op 27 november 2015 goedkeurde en op intensieve consultaties met geïnteresseerde belanghebbenden in het middenveld, andere overheidsdiensten en de industrie.

Het gaat hier niet over een fundamentele revisie van het Wapenhandeldecreet. De wijzigingen zetten vooral een aantal inhoudelijke lacunes recht en optimaliseren elementen die in de praktijk niet doeltreffend waren. Daarnaast worden ook kleine fouten, ongelukkige redacties en vergetelheden gecorrigeerd.

De meest ingrijpende wijziging op inhoudelijk vlak is de hervorming van de controle op doorvoer. Het nieuwe decreet breidt deze controle immers uit naar wapens en militair materiaal die louter door Vlaanderen getransporteerd worden zonder hier overgeladen te worden. Zo kan effectiever opgetreden worden tegen illegale wapentransporten. Daarbij wordt ook rekening gehouden met het VN-Wapenhandelsverdrag dat op 24 december 2014 in werking trad. Samen met deze uitbreiding worden de verplichtingen voor doorvoer naar ongevoelige landen, zoals EU-lidstaten, vereenvoudigd. Dat zorgt voor een substantiële vermindering aan administratieve lasten zonder aan controle in te boeten.

Een andere belangrijke wijziging is de uitbreiding van transparantie over de toepassing van het Wapenhandeldecreet. Het nieuwe decreet verankert de ruimere rapportering aan het Vlaams Parlement die vooral in de huidige legislatuur al in de praktijk gangbaar was. Met de verankering van deze praktijken wordt nogmaals de voortrekkersrol van Vlaanderen op het vlak van transparantie benadrukt.

Deze regeerperiode werd al ingevoerd:

• de vermelding van weigeringscriteria bij geweigerde vergunningen
• het vermelden van negatieve voorlopige adviezen in het verslag.
• Het ontwerp decreet voorziet nu ook bijkomend:
• de rapportering over positieve voorlopige adviezen,
• de rapportering over toegekende en geweigerde schriftelijke bevestigingen,
• de rapportering over verlengingen van vergunningen.

Een derde belangrijke nieuwigheid is de introductie van de mogelijkheid voor de Vlaamse Regering om algemene beperkende maatregelen aan te nemen. De Vlaamse Regering krijgt de bevoegdheid om voor een bepaalde periode alle uitvoer van wapens en militair materiaal naar een land te verbieden als ze oordeelt dat daar omstandigheden plaatsvinden die maken dat elke uitvoer in strijd zou zijn met het Wapenhandeldecreet. Op die manier kan de Vlaamse Regering zelf optreden als een wapenembargo op het niveau van de VN of de EU gerechtvaardigd lijkt, maar om diplomatieke redenen niet waarschijnlijk is.

Met de principiële goedkeuring van vandaag kan het voorontwerp nu voor advies voorgelegd worden aan de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) en de Raad van State. Indiening in het Vlaams Parlement is begin 2017 voorzien. Ondertussen werkt de administratie ook verder aan andere maatregelen die de toepassing van het Wapenhandeldecreet moeten optimaliseren, zoals het verkorten van de doorlooptijd van dossiers en interfederale afspraken over toezicht en handhaving.

Geert Bourgeois:

“Na een brede consultatie met alle belanghebbenden is de wetgeving nu nog correcter en effectiever. Ook maken we – nog meer dan vroeger – werk van transparantie in onze rapporteringen. Hiermee toont deze Vlaamse regering dat we verder gaan dan de Europese en internationale standaarden inzake de controle op de wapenhandel.”