Vlaamse export breekt record in 2017

“Vlaamse bedrijven exporteerden in 2017 voor €317 miljard aan goederen. Dat is een stijging van 5% in vergelijking met de 302 miljard euro het jaar voordien, en meteen ook een nieuw absoluut record” aldus Vlaams minister-president Geert Bourgeois. Flanders Investment & Trade maakte deze analyse op basis van de jaarcijfers van het Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB).

Met een groei van 5% steeg de Vlaamse goederenuitvoer in 2017 voor het 8ste jaar op rij. Bovendien gaat het om de op 2 na grootste stijging sinds de financiële crisis van 2008-2009. Vlaanderen tekende opnieuw voor 83,22% van de totale Belgische uitvoer. Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest klokten af op een aandeel van respectievelijk 14,24% en 2,55%.

De EU, en dan vooral de buurlanden, zijn traditioneel de grootste afzetmarkt voor Vlaamse exporteurs, ook in 2017. De intracommunautaire export nam nog toe met 4,7%. Verder valt de sterke procentuele groei op van de uitvoer naar Afrika (+13%) en de Europese markten buiten de EU-28 (+17,6%). De chemische en farmaceutische industrie bleven vorig jaar de belangrijkste exportsector, goed voor ruim 1/5 van de totale Vlaamse uitvoer.

Export naar EU-landen blijft omvangrijk én toenemen

Het gros  van alle Vlaamse uitvoer (70,1%) ging in 2017 naar landen binnen de EU-28. De intracommunautaire export nam toe met 4,7% ten opzichte van 2016. Het aandeel van de buurlanden is daarbij aanzienlijk. Ruim de helft (51,6%) van de Vlaamse export ging naar Duitsland, Nederland, Frankrijk, het VK en Luxemburg samen.

1. Duitsland was vorig jaar opnieuw de grootste afzetmarkt met een aandeel van 16,79% in de totale uitvoer, een stijging van 4,5% ten opzichte van 2016.
2. Nederland nam de tweede plaats in de ranglijst over van Frankrijk: Vlaamse bedrijven voerden vorig jaar 13,72% meer uit naar de noorderburen dan in 2016. In absolute cijfers was Nederland daarmee de sterkste stijger van alle Vlaamse exportmarkten.
3. Frankrijk vervolledigt de top 3 met een stijging van 0,38%.

Van de belangrijkste exportbestemmingen binnen de EU-28 lieten er slechts twee een daling optekenen. Zo ging de uitvoer naar Italië met 1,2% achteruit. De export naar het Verenigd Koninkrijk daalde licht met 0,4%.

Brexit-effect?

De impact van de Brexit-procedure beperkt zich voorlopig tot wisselkoersschommelingen tussen de euro en het Britse pond. Sinds het referendum heeft het pond bijna 15% van zijn waarde verloren ten aanzien van de euro.

Uitgedrukt in euro zakte de Britse wereldimport in 2017 met 1%; uitgedrukt in GBP daarentegen steeg de Britse wereldimport met 7%. De Vlaamse export naar het VK (-0,4%) daalde in 2017 dus minder sterk dan de globale Britse wereldimport (-1%). In 2016 steeg onze uitvoer nog met 1,8% zodat alles bij mekaar de Vlaamse export ondanks de spectaculaire daling van het pond goed stand houdt.

Voor 2017 is er inderdaad een zeer kleine terugval. Dit gaat echter niet om een structurele daling. Er is voor ongeveer € 1 miljard minder aan ‘farma’ en ‘auto’s’ uitgevoerd. Ook de uitvoer van edelstenen/diamant had het wat moeilijker. Daarentegen kende de export van minerale producten (brandstof, geraffineerde aardolie) een stijging, net zoals machines, kuststoffen, voeding en zelfs textiel.

Minister-president Geert Bourgeois: “Op 17 april organiseer ik een tweede Brexit ronde tafel met alle belanghebbenden. De eerste had plaats op 14 december 2016. Op die dag gaan we een aantal maatregelen voorstellen. Nu al wil ik beklemtonen dat het voor Vlaanderen essentieel is dat het Vlaamse standpunt ook het Europese standpunt wordt, met name het behoud van een nultarief na de Brexit".

Europese afzetmarkten buiten de EU-28: in stijgende lijn

De Vlaamse export naar Europese landen die niet tot de EU-28 behoren, klokte in 2017 af op een totaal van 17,45 miljard euro. Dat is een toename van maar liefst 17,6% in vergelijking met 2016. Opvallende stijgers zijn Zwitserland (+22,2%), Turkije (+18,9%) en Rusland (+11%).

Groeicijfers buiten Europa: stevig in Afrika, behoorlijk in Azië

De Vlaamse export naar Afrika steeg met 13% opvallend sterk. In het gebied ten zuiden van de Sahara ging de Vlaamse export zelfs met 15,6% omhoog. De sterkste stijger in Sub-Saharaans Afrika was Nigeria, goed voor een toename van maar liefst 32,6%. Het gaat wel om een nog relatief kleine export voor een bedrag van 12 miljard naar heel Afrika, goed voor 3,77% van onze totale uitvoer.

Ook in Azië kon Vlaanderen iets hogere exportresultaten voorleggen met een groei van 3,7% ten opzichte van 2016. Vlaamse bedrijven voerden 15,6% meer uit naar China. Andere opvallende stijgers waren Vietnam (+22,6%), de Filipijnen (+18,3%), Thailand (+14,5%) en Zuid-Korea (+7%). De totale exportwaarde naar Azië telt voor 37,02 miljard euro, goed voor 11,67% van de Vlaamse totaaluitvoer.

In het Midden-Oosten ging de Vlaamse export met 4,6% vooruit. Gangmakers in de regio waren de Verenigde Arabische Emiraten (+4,1%), Saoedi-Arabië (+4,8%), Iran (+22,2%) en Qatar (+23%). Verder klom de export naar Oceanië met 4,2%. Zo verkochten Vlaamse bedrijven 3,47% meer goederen in Australië en zelfs 12,7% meer in Nieuw-Zeeland. In 2017 is de totale uitvoer naar het Midden-Oosten goed voor 9,6 miljard euro of 3,03% van de totale Vlaamse uitvoer.

Export naar de Verenigde Staten daalt

Amerika was het enige continent waar de Vlaamse exportcijfers achteruitgingen. Die afname is grotendeels toe te schrijven aan de VS: de Vlaamse export naar het land daalde met 13,9%, met name in sectoren zoals organische chemie, die met 44% of anderhalf miljard euro terugviel, en de farmaceutische industrie, die met meer dan een miljard euro achteruitging (-21,7%). Ook dit is niet structureel. Sinds 2003 daalt de export soms om daarna weer te stijgen.

De Vlaamse export naar Canada zette dan weer een record neer in 2017, met een toename van 23,2%. Volgens minister-president Geert Bourgeois is het echter nog te vroeg om over een CETA-effect te spreken, maar “met het recente handelsakkoord tussen Canada en de EU kan het belang van Canada als handelspartner voor Vlaanderen alleen maar stijgen. CETA creëert kansen voor onze Vlaamse economie. Ik ben er dan ook van overtuigd dat onze Vlaamse ondernemers en werknemers in de nabije toekomst de vruchten van het CETA-akkoord zullen plukken. Zeker voor onze voedingssector kijk ik hoopvol uit naar het effect van CETA op onze Vlaamse export”.

Ook verschillende Latijns-Amerikaanse markten deden het goed. Brazilië behoorde zelfs tot de sterkste stijgers: de Vlaamse goederenuitvoer steeg er met 40,44%.

Exportsectoren

Ook in 2017 voerden de chemische en farmaceutische industrie het Vlaamse exportpeloton aan: met 68,6 miljard euro aan internationale afzet zijn ze samen goed voor 21,6% van de totaaluitvoer. Chemie en farmaceutica worden op de voet gevolgd door de transportmaterieelsector. Die tekende een knappe stijging op van 7,4% en neemt 13,1% van de totale Vlaamse export voor zijn rekening.

De sterkst stijgende industrie in de lijst is die van minerale producten. De sector kon in 2017 onder andere tegelijk inspelen op hogere wereldprijzen én hogere exportvolumes van aardolieproducten. Het resultaat is een stijging van 27,6%. Ook de kunststoffenindustrie, exportsector nummer 5, was met een stijging van 8,9% een van de sterkste groeiers. Hetzelfde geldt voor de op 2 na grootste uitvoersector: machines, mechanica en elektr(on)ische apparatuur. Die wist zijn exportcijfers met 4,2% op te krikken.

Ook de Vlaamse import bereikte een recordbedrag in 2017. Zo steeg de Vlaamse invoer van buitenlandse goederen vorig jaar tot 299 miljard euro, een bedrag dat 3,12% hoger lag dan in 2016.