Voorlopige bescherming van de Vlaamse opera en de volledige operasite met het voormalige hotel Wagner in Antwerpen

Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, heeft de Vlaamse opera in Antwerpen voorlopig beschermd als monument en de volledige operasite met het voormalige hotel Wagner als stadsgezicht.

De voorlopige bescherming komt er naar aanleiding van een herinventarisatie van het bouwkundig erfgoed van de Antwerpse leien.

Het operagebouw en het schermenmagazijn worden voorlopig beschermd omwille van hun  historische, architecturale, culturele en artistieke erfgoedwaarde. Het vroegere hotel Wagner kwam met zijn sterk verbouwd interieur niet meer in aanmerking voor een bescherming als monument. Samen met het operagebouw en het schermenmagazijn wordt hotel Wagner wel afgebakend als beschermd stadsgezicht, omdat de gaaf bewaarde buitenarchitectuur de stedenbouwkundige en architecturale waarde toont.

De drie prestigieuze gebouwen vormen een architecturaal geheel in een beaux-artsarchitectuur. Ze weerspiegelen in hun architecturale uitstraling de groeiende rijkdom van Antwerpen omstreeks de eeuwwisseling van 1900. Na de sloop van de Spaanse vestingen vanaf de jaren 1860 vonden er decennialang (steden)bouwkundige projecten plaats, aangestuurd vanuit een megalomane metropoolgedachte: het ging de stad voor de wind en dit moest getoond worden.

De Vlaamse opera werd opgericht onder impuls van een ‘cultuurflamingantisme’ dat de bewustwording nastreefde van de eigen beschaving waarbij naast de taal, ook de kunst een essentiële rol speelde.

Hoewel vanaf de jaren 1950 de omgeving van het gebouwencomplex sterk wijzigde door nieuwbouw, schaalvergroting en herinrichting van de openbare ruimte, blijven deze monumentale bouwwerken sterk op elkaar afgestemd. Het is een beeldbepalend ensemble met een grootstedelijke Parijse allure.

Het operagebouw en het schermenmagazijn worden gebruikt door de vzw Vlaamse opera. Het gelijkvloers van het schermenmagazijn zijn in 2009 heringericht als brasserie. Het hotel Wagner heet nu ‘Residentie Wagner’ en bevat luxueuze loftappartementen en studio’s en de benedenverdieping is ingericht als handelspand.

Procedure

Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen op of bezwaren over de voorlopige bescherming kenbaar te maken bij de gemeente. Na een periode van negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.